فکر فردا را از امروز باید کرد

یکی از مسائلی که مرا سخت نگران میکند عادت به اصراف در میان ما ایرانیان است. اصراف و عدم آینده نگری. 

شاید کسی نزد خود بیاندیشد که؛ ای بابا، من الان صرفه جویی کنم که صد سال دیگه که من نیستم یکی دیگه بی آب نمونه یا هوای تمیز بخواد تنفس کنه؟ 

پاسخ این افراد را من همیشه این گونه داده ام که تو بخشی از درخت زندگی هستی. تو مثل یک برگ به دنیا آمدی که درخت زندگی رشد کند و باز برگ بدهد. یعنی تو را دوباره بزاید. پس خیال نکن که پس از مرگت مرده ای. زندگی تو در زندگی دیگر انسانها جریان دارد.  زندگی تو در فرزندان خودت، در فرزندان برادران و خواهرانت و در فرزندان فامیل دور و نزدیک و سایر انسانهای جهان زندگی ادامه دارد.

این واقعیتی است که همه ما آنرا بطور غریزی قبول داریم. اگرنه.. چرا وقتی کسی به پدرمان فحش میدهد ناراحت میشویم؟ اگر کسی به فرزندمان، به دوست مان، به حتا غریبه ها و دیگر انسان ها توهین کند و یا بد رفتاری کند ما ناراحت میشویم چرا؟ نامش را البته انسانیت میگذاریم. اما واقعیت این است که غریزه ما میداند که ما انسانها همه برگهای زندگی هستیم و همه از یک جنس هستیم و شیره زندگی درخت در رگهای ما جریان دارد. برای همین است که دوست نداریم شاهد باشیم که انسانی به انسان دیگر ظلم میکند حتا اگر این هردو غریبه باشند. ما بخاطر نجات کسانی که ممکن است هرگز در زندگی ندیده باشیم جان خود را به خطر میاندازیم. چرا؟ برای آنکه میخواهیم زندگی را.. زندگی خودمان را نجات بدهیم. 

آسیب رساندن به محیط زیست، و خراب کردن هوا و محیط زیست برای نسل های آینده، خلاف آن روحیه فداکاری برای نجات انسانهاست. به عبارت دیگر تو گویی که داریم با خراب کردن هوا، اصراف منابع، نسلهای آینده، یعنی دیگر انسانها را داریم به یک پرت گاه هول میدهیم. و این رفتار با آن روح زندگی در تضاد است. دست کم میتوان گفت از کسی که محیط زیست را آلوده میکند اگر بپرسیم که آیا از ریختن نفت و روغن موتور ماشین روی زمین شاد میشود خواهد گفت که نه. اگر او خودش حالش را ندارد که فکری به حال آن روغن موتور بکند اما از اینکه دیگری این کار را برایش بکند و این روغن موتور روی زمین نریزد حتما راضی تر و شاد تر خواهد بود. پس این که کسی بگوید که ای بابا صد سال دیگه کی مرده و کی زنده ریشه در رفتار حقیقی همین انسان ندارد. پس بکوشیم که توصیه های محیط زیست را رعایت کنیم که اگر نکنیم به نسلهای آینده، به فرزندان مان، یعنی به خودمان ظلم میکنیم.

؛؛؛

و اما باز گردیم به قضیه اصراف. شنیده ام که امروزه چاههای آب در عمق 120 متری به زمین میرسند. وقتی با برنامه گوگل ارث این چند ده را نگاه میکنم می بینم چندان هم به سبزی زمین اضافه نشده و باغها و کشتزارها نسبت به صد سال قبل چندان تفاوتی نکرده است. اما سطح آب های زیر زمینی چند برابر پایین رفته است. این آب زیرزمینی متعلق به هزاران سال قبل است. با مصرف این آب، آب شور زیر زمین کویر به داخل سفره های آب شیرین رخنه خواهد کرد.

و همه اینها در شرایطی که با همان آب قناتهای 70 سال قبل و بدون استفاده از موتور آب میشد چند برابر این باغها و کشتزارها را بوسیله آبیاری قطره ای آباد کرد. 90 درصد آبی که در آبیاری سنتی به باغها داده میشود یا بخار شده و به آسمان میرود و یا به زمین فرو میرود. با یک حساب سرانگشتی مشخص میشود که مخارج اولیه آبیاری قطره ای در طول زمان خرج خود را در خواهد آورد و زمین های بسیار بیشتری به زیر کشت و باغداری و خواهد رفت و آباد خواهد شد.

دقایقی پیش هم با یکی از دوستان در ده صحبت میکردم میگفت که روش آبیاری کوزه ای را امتحان کرده اند و از نتیجه آن راضی بودند. امیدوارم عکس و تفصیلات پیرامون این روش را دریافت کنم.

 یکی از روشهای آبیاری قطره ای

***

امروز البته هنوز در ایران سوخت ارزان است. بسیار هم ارزان است. این قیمت مصنوعی است و درست نیست. متاسفانه سیستم کمکهای دولتی و سوبسید برای فراورده های مصرفی که از رژیم پیشین آغاز شده بود ناقوس مرگ بسیاری از تولیدات کشاورزی و صنعتی کشور را به صدا در آورد. کشور ایران مواد غذایی و گوشت  و میوه خود را تولید میکرد. واردات گوشت و میوه از خارج دامپروری و باغداری و کشاورزی ما را به نابودی کشاند. مردمی که سیب قندک را با ولع میخوردند و پرتقال شهسوار را به چشم میکشیدند پس از ورود سیب و پرتقال لبنانی دیگر ذائقه شان فراورده وطنی را تحویل نمیگرفت. 

 زیر کرسی و شب چره یلدا. زنده یادان عمو اسماعیل، آقاجون و عمرشان دراز باد علی و احمد کردی

*

چنانچه از آغاز قیمت سوختهای فسیلی یعنی سوختهایی که از نفت خام تهیه میشود به قیمت واقعی خود به مردم عرضه میشد، امروز اینقدر اصراف نمیشد. قدیمها با سی چهل کیلو ذغال و خاکه ذغال گرمای زمستان مردم با کرسی ها تامین میشد. امروز چندین برابر آن انرژی باید صرف گرم کردن خانه هایی بشود که دهها متر مساحت دارند و سقفهای بلند. 

ترسم نرسی به کعبه ای اعرابی، 

که این ره که تو میروی به ترکستان است. 

خبر نمیکند آن روزی که نفت میخواهد تمام شود. یکباره منابع ظرف یک سال پایان می یابد. آنگاه دیگر مردم مجبور خواهند شد که قیمت واقعی اجناس را بپردازند. یعنی بنزین میشود لیتری 1400 تومان. قیمتی که ما در سوئد می پردازیم. قیمت جاده سازی سر به آسمان خواهد زد چرا که باید مواد اولیه یعنی قیر را از کشورهای نفتی دیگر وارد کنند. و کلی بدبختی های دیگر. 

یکی از کشورهای دارای نفت کشور نروژ است که در نزدیکی قطب شمال چاههای نفت در دریا زده و نفت صادر میکند. تو بگو اگر یک ریال از پول فروش نفت را دولت خرج مردم کند. این پولها را دولت در شرکت های خارجی سرمایه گذاری میکند برای نسلهای آینده. مردم نروژ امروز باید مثل مردم سوئد کار بکنند. زن و مرد. مالیات بدهند. از پول مالیات مردم است که خیابانها اسفالت میشود و جاده سازی میشود و بیمارستان میسازند و غیره نه از پول فروش نفت. به این میگویند یک اقتصاد سالم و سازنده و تولید کننده. نه اقتصاد مصرفی مثل کشور ما. فردا روز اگر نفت نروژ تمام شود مردم نروژ کک شان هم نمی گزد اما اگر نفت ایران امروز تمام شود فردایش مردم ما به خاک سیاه خواهند نشست. فکر فردا را از امروز باید کرد.

وقتی این مطلب را نوشتم، با توجه به اخلاق و عادات ما ایرانیان به خودم گفتم الان هرکس مطلب را بخواند خواهد گفت ای بابا.. رفته جای خوش نشسته و دلش خوشه و یاد قدیم کرده میگه لنگش کن. برفرض که جای من خوش و بگویم لنگش کن. اما این حرفها را باید جدی گرفت و لنگش کرد. در همه کشورهای پیشرفته دنیا دارند لنگش میکنند. یعنی محیط زیست شان را حفظ میکنند و از سم های نباتی تا حد امکان استفاده نمیکنند. این مسائل را باید جدی گرفت و با گفتن این که فلانی جای خوش نشسته نمیتوان از کنار آن گذشت.